Hennie en Mia Savelkoul

Hennie (links) en Mia Savelkoul:

Tekst: Sef Derkx (blog: 28 februari 2018 BISCUITJES - https://floddergatsblog.wordpress.com/2018/02/28/biscuitjes/)

We schrijven maandag 4 december 1944. Oorlogsfotograaf D.M. Smith is in het de dag tevoren bevrijde Blerick. Hij maak een reportage over Blerickse evacués die uit de frontgebied aan de Maas via Maasbree en Helden naar het veilige Weert trekken. Het indrukwekkende fotomateriaal wordt bewaard in het Imperial War Museum in Londen. Bij het negatief is een notitie van zijn hand toegevoegd die bewaard is gebleven en die in vertaling luidt: ‘Twee vluchtelingetjes, geëvacueerd in een kruiwagen, zitten tevreden op biscuitjes van het leger te knabbelen’. De twee kinderen in de kruiwagen zijn de zusjes Savelkoul, links Henny en rechts Mia. Beiden zijn inmiddels helaas overleden. De foto werd voor het eerst gepubliceerd in het Engelse weekblad The Sphere, dat op 16 december 1944 verscheen. In het tijdschrift stond een reportage met als titel The perfect battle of Blerick’ Op 1 januari 1945 sierde de ontroerende opname de cover van het weekblad Knickerbocker Weekly.

Het tuindersgezin Savelkoul woonde in de oorlog aan de Ubroekweg. Omdat de situatie in Blerick na de bevrijding te gevaarlijk was, werd de bevolking naar veiliger oorden gebracht. Op maandag 4 december 1944 vertrok het gezin Savelkoul naar familie in Helden. De vijfjarige Henny en Mia van vier werden in de kruiwagen gezet, een kind van twee jaar en een van tien maanden gingen mee in de kinderwagen. Zo werd de tocht aanvaard. Moeder liep achter de kinderwagen, vader achter de kruiwagen. De stemming was redelijk opgewekt. De helse slag om Blerick van de dag tevoren waren ze goed doorgekomen. Nu gingen ze, gelukkig niet al te ver van huis, naar een vertrouwde plek waar ze tot rust konden komen. De foto van de beide meisjes is gemaakt tussen Blerick en Maasbree, bij buurtschap ’t Rooth. Uit familieverhalen is bekend dat de meisjes van een Engelse militair enkele koekjes kregen. Toen ze daar verzaligd op zaten te sabbelen maakte een man een foto van de in dekens gewikkelde kinderen.

In december 1964 dook de foto op. De toenmalige stadsarchivaris Wim Hendriks had de opname aangetroffen in The Sphere en gebruikte ze als illustratie bij een artikel in het Dagblad voor Noord-Limburg. De redactie van de krant was benieuwd naar de identiteit van de kinderen. De moeder van Henny en Mia herkende haar dochtertjes meteen. Ze herinnerde zich nog precies de omstandigheden waarin de foto was gemaakt. In het gezin was vaak over de evacuatie van Blerick naar Helden verteld en over het feit dat een onbekende soldaat een foto had gemaakt. Na vele, vele jaren kwam die opname opeens boven water. Het moet een wonderlijke ervaring geweest zijn.

Op 3 december 1944 werd Blerick bevrijd, Venlo op 1 maart 1945. In de drie tussenliggende maanden was de Maas de frontlinie. Venlo lag onder aanhoudend geallieerd artillerievuur. De inwoners schuilden urenlang in kelders. De binnenstad werd door de bezetter tot Sperrgebiet verklaard. De bewoners moesten elders onderdak zien te vinden. Velen zochten hun toevlucht in Tegelen. De voedselvoorraden raakten uitgeput . De bezetter pikten mannen en jongens op van straat voor de Arbeitseinsatz. In januari 1945 bleken de geruchten over een gedwongen evacuatie op waarheid te berusten. Duizenden burgers werden de vrieskou ingestuurd en met treinen naar het noorden van Nederland vervoerd. Noord-Limburg werd grotendeels niemandsland. Op donderdag 1 maart 1945 kwam eindelijk de bevrijding. Niet van over de Maas, maar tot grote verbazing van de inwoners die achter waren gebleven uit het oosten.

Foto 2: Cover Knickerbocker Weekly, 1 januari 1945.

Datering foto circa 4-12-1944
Fotograaf Onbekend
Collectiehouder Monique Buijel Kohnen
Plaats Blerick
Wijk -
Rubriek → Subrubriek -

Meer info

Opmerking:
V N V᠎ A Y
 
  • beeldbank/505a07fd/2019-12/mbb_00002954.txt
  • Laatst gewijzigd: 2024/03/24 23:02
  • (Externe bewerking)
  •  |  Gerealiseerd met Haima logo