Smokkelaar doodgeschoten

Wie was die smokkelaar?

Het was niet degene die in het krantenbericht stond genoemd …

De afkorting v.d. H. kon alleen maar slaan op Van den Homberg(h). Aan de Huiskampweg woonde toen Leonard van den Homberg (Hómbergs Naad) met zijn gezin, maar hij had geen ongehuwde zoon! De Burgerlijke Stand van de voormalige gemeente Arcen en Velden bracht meer duidelijkheid. Daar verschenen den achtsten April negentien honderd zestien Johannes Gerlacus Aerts, koster te Arcen en Petrus Mathias Hautus, gemeenteveldwachter te Arcen, die verklaarden dat op den zesden dezer Maand April des voormiddags te twee ure, is overleden: Peter Johannes Kusters, oud vijfentwintig jaar, landbouwer, geboren te Blerick, wonende te Blerick, Gemeente Maasbree, ongehuwd, zoon van de echtelieden Gerard Kusters en Anna Maria van den Hombergh, akkerlieden, beiden wonende te Sevenum. De ongelukkige smokkelaar heette dus Kusters, en niet Van den Hombergh. Zijn afkomst blijkt uit een geboorteakte van de Burgerlijke Stand van de gemeente Maasbree.

Op 18 augustus 1890 deed Leonard van den Hombergh aangifte van de geboorte van Peter Johannes, zoon van zijn ongehuwde dochter Anna Maria. Omdat dit een onwettige geboorte was kreeg het kind de achternaam Van den Hombergh. Ruim tien jaar later trouwde Anna Maria met Gerard Kusters uit Sevenum. Bij dat huwelijk werd haar zoontje erkend en gewettigd. Vanaf die dag heette hij dus Peter Johannes Kusters.

De Blerickse pastoor van Haeff meldt dit voorval ook in het begraafregister. Hij vermeldt ook dat de schietpartij had plaatsgevonden in Lomm, gemeente Arcen. Verder voegt hij er aan toe: Een ongelukkig slachtoffer van de op groote schaal gedreven smokkelarij gedurende den vreeselijken oorlog begonnen in Augustus 1914, werd hij door een geweerschot van de politie in zijn hersens onmiddellijk gedood, terwijl nog twee anderen gewond waren. (Dan nog een vrome toevoeging: Gelukkig had hij eenige dagen tevoren nog de H. Missie meegemaakt van 18 Maart tot 28 Maart 1916. Wie weet nu nog wat dat inhield?)

De Eerste Wereldoorlog woedde toen al bijna twee jaar. In Duitsland begonnen levensmiddelen steeds schaarser en dus duurder te worden. Dat maakte smokkelen vanuit Nederland heel winstgevend, en dat gebeurde dan ook op grote schaal. Het risico was erg hoog, want de grens werd aan beide kanten streng bewaakt en er werd niet geaarzeld om van vuurwapens gebruik te maken. Dit voorval bewijst dat wel.

Hoe is nu te verklaren dat de doodgeschoten smokkelaar in het krantenartikel Van den Homberg werd genoemd in plaats van Kusters?

Op de eerste plaats was hij, zoals vermeld, geboren als Peter Johannes van den Homberg. Pas bij het huwelijk van zijn moeder kreeg hij de familienaam Kusters. Verder ging hij als jongeman terug naar zijn geboortehuis, waar hij op de boerderij van zijn grootvader werkte. Voor de mensen in de Boekend bleef hij dus iemand van Van den Homberg en die naam kreeg de journalist dan ook te horen.